آزمایش Prolactin
نام اختصاری PRL
سایر نام ها: پرولاکتین، Prolactin level
شرایط نمونه گیری:
- ترجیحاً نمونه ناشتایی گرفته شود.
- توصیه می‌شود نمونه حداکثر 3 تا 4 ساعت بعد از بیدار شدن از خواب شامگاهی گرفته شود.
مقادیر مرجع:
اطفال:
1- 0 ماه 0-90 ng/ml
11-2 ماه 0-30 ng/ml :
18- 1 سال: 1-15 ng/ml
مردان بالای 19 سال : 2-18 ng/ml
زنان بالای 19 سال : 3-27 ng/ml
زنان حامله
سه ماه اول: 80 ng/ml>
سه ماه دوم: 160 ng/ml>
سه ماه سوم: 400 ng/ml>
آزمایش پرولاکتین چیست؟
. PRL از هورمونهای هیپوفیز قدامی است. دوپامین هیپوتالاموسی، آزاد شدن PRL را مهار میکند.. بعضی از تحریکات فیزیولوژیک مثل خواب، ورزش و هیپرگلیسمی سبب افزایش کوتاه مدت پرولاکتین سرم میشوند. هنگام خواب سطح پرولاکتین بعد از 90-60 دقیقه شروع به افزایش میکند و 5-4 ساعت بعد به بالاترین مقدار خود میرسد. شایعترین تومور هیپوفیز پرولاکتین ترشح میکند (پرولاکتینوما). آمنوره، قاعدگیهای غیرطبیعی و گالاکتوره میتوانند نشانههایی حساس برای وجود احتمالی پرولاکتینوما در زنان سنین باروری باشند. این تومورها در مردان و زنان سالخورده فاقد چنین نشانههایی بوده و دیرتر و غالباً با اثرات تهاجمی و بینایی ظاهر میشوند. وجود ماکروپرولاکتین ممکن است تفسیر پرولاکتینمی را پیچیده کند.
استفاده بالینی اصلی از کاوشهای پرولاکتین سرم در ارزیابی تومورهای هیپوفیزی مترشحه پرولاکتین میباشد.
بعضی پزشکان در بررسی مردان با مشکل ناباروری، اندازهگیری پرولاکتین را هم لحاظ میکنند.
در مادرانی که شیر نمیدهند سه هفته بعد از زایمان پرولاکتین به سطح پایه بر میگردد. تشخیص افتراقیهای هیپرپرولاکتینمی عبارت است از عوارض دارویی، آدنوم هیپوفیزی مترشحه پرولاکتین، وجود ماکروپرولاکتین، و سایر بیماریهای ناحیه محور هیپوتالاموس – هیپوفیز. علل نادر نیز عبارتند از بیماری کلیه، هیپوتیروئیدی اولیه، و تولید زیادی استروژن اندوژن.
عوامل مداخله گر :
- در موارد نادری، در سطوح بالای پرولاکتین، پدیده هوگ (Hook effect) مشاهده گشته و منجر به نتایج منفی کاذب می گردد.
- مقادیر پرولاکتین بیش از مقدار مرجع ممکن است به دلیل وجود ماکرو پرولاکتین (پرولاکتین متصل به ایمونوگلوبولین) باشد.
- استرس ناشی از بیماری، خواب، تحریک نوک پستان، تروما، جراحی، یا حتی ترس از آزمایش خون موجب افزایش سطح پرولاکتین می شود. در بیمارانی که از خون گیری می ترسند بهتر است ابتدا یک هپارین لاک گذاشته شود و سپس 2 ساعت بعد خونگیری انجام شود.
- داروهای افزایش دهنده پرولاکتین: فنوتیازینها، ضد بارداری خوراکی یا OCP، رزرپین، مخدرها، وراپامیل، آنتاگونیستهای هیستامین، مهارکنندههای منوآمین اکسیداز (MAOI)، استروژنها و آنتیهیستامینها.
- داروهای کاهش دهنده پرولاکتین: مشتقات آلکالوئید ارگوت، کلونیدین، لوودوپا و دوپامین.
توضیحات تکمیلی:
- در زنان، سطح پرولاکتین بیشتر از 27 نانوگرم بر میلی لیتر در غیاب بارداری و شیردهی پس از زایمان نشان دهنده هیپرپرولاکتینمی است.
- مقادیر پرولاکتین در نوزادان تا ده برابر بالغین می رسد.
- علائم و نشانه های شفاف هیپرپرولاکتینمی در بیماران با سطح پرولاکتین سرم کمتر از 100 نانوگرم بر میلی لیتر اغلب وجود ندارد.
- بیماری های مرتبط با افزایش سطح پرولاکتین سرم شامل نارسایی کلیه، کم کاری تیروئید درمان نشده، میکرو و ماکرو آدنوم هیپوفیز ترشح کننده پرولاکتین.
- افزایش سطح خفیف تا متوسط پرولاکتین سرم یک راهنمای قابل اعتماد برای تعیین یک آدنوم هیپوفیز تولید کننده هورمون پرولاکتین در حال حاضرنمی باشد، در حالی که سطوح بیشتر از 250 نانوگرم بر میلی لیتر معمولاً با یک تومور ترشح کننده پرولاکتین همراه است.
- اگر علائم و نشانه های هیپرپرولاکتینمی وجود ندارد، ماکرو پرولاکتین باید ارزیابی شود، در چنین مواردی تصویر برداری هیپوفیز مفید نمی باشد.