GTT ( 1hr , 2hr, 3hr )
GTT یا تست تحمّل گلوکز، آزمایشی است که توانایی بدن برای تنظیم قند خون را میسنجد و معمولاً برای تشخیص پیشدیابت، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری استفاده میشود. در این تست، ابتدا قند ناشتا اندازهگیری میشود و سپس بیمار مقدار مشخصی محلول گلوکز مصرف میکند و سطح گلوکز خون بعد از ۱ ساعت، ۲ ساعت و گاهی ۳ ساعت بررسی میشود. این آزمایش یکی از حساسترین روشهای تشخیصی برای اختلالات متابولیسم قند است و در مواردی که قند ناشتا یا HbA1c نتیجه واضحی نمیدهند، اهمیت ویژهای دارد.
این آزمایش با نام Oral Glucose Tolerance Test یا GTT شناخته میشود و نمونه مورد نیاز خون وریدی است. انجام آن نیاز به ناشتایی کامل ۸ تا ۱۴ ساعته دارد. بیمار نباید طی ۲۴ ساعت قبل فعالیت ورزشی سنگین داشته باشد و مصرف الکل یا استعمال دخانیات نیز باید پرهیز شود. نمونهگیری باید در حالت استراحت کامل انجام شود. در تست بارداری (OGTT)، معمولاً از محلول ۷۵ گرمی و اندازهگیری در زمانهای ۱ و ۲ ساعت استفاده میشود؛ در نوع تشخیصی کلاسیک غیربارداری از محلول ۷۵ یا ۱۰۰ گرمی همراه با زمانهای ۱، ۲ و ۳ ساعت استفاده میشود.
قند ۱ ساعته پس از مصرف گلوکز نشاندهنده اوج بار قندی و سرعت پاسخ انسولینی بدن است. قند ۲ ساعته شاخص اصلی تشخیص عدم تحمّل گلوکز محسوب میشود و افزایش آن معمولاً بیانگر کندی ورود گلوکز به سلولها یا مقاومت انسولینی است. در تست ۳ ساعته که بیشتر در تشخیص دیابت بارداری بر اساس پروتکل ۱۰۰ گرمی استفاده میشود، بالا بودن مقادیر در دو یا چند زمان معمولاً نشانه قطعی دیابت بارداری است. عوامل مؤثر بر نتایج شامل داروها (کورتونها، دیورتیکها، ضدافسردگیها)، استرس، بیماریهای حاد، عدم خواب کافی، مصرف کافئین و فعالیت بدنی قبل از انجام تست هستند.
مقادیر نرمال و معیارهای تشخیصی (بر حسب میلیگرم در دسیلیتر):
قند ناشتا:
کمتر از ۹۲ در بارداری
کمتر از ۱۰۰ در افراد غیرباردار
۱ ساعت پس از مصرف گلوکز (۷۵ یا ۱۰۰ گرم):
کمتر از ۱۸۰
۲ ساعت پس از مصرف گلوکز:
کمتر از ۱۵۳ در بارداری
کمتر از ۱۴۰ در افراد غیرباردار
۳ ساعت (فقط تست ۱۰۰ گرمی دیابت بارداری):